Zoo w Warszawie z rekordową frekwencją. Ogród czeka szereg niezbędnych inwestycji

Według wykazu ogrodów zoologicznych w Polsce opublikowanej przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska obecnie funkcjonuje ich 25 w całym kraju. Miejski Ogród Zoologiczny w Warszawie jest jednym z dwóch działających w województwie mazowieckim. Zamieszkuje go ponad 12 tys. zwierząt z 500 gatunków, a 50 z nich jest objętych Europejskim Programem Ochrony Zwierząt (EEP).

Frekwencja w warszawskim ogrodzie zoologicznym rośnie z roku na rok. W tej chwili oscyluje około miliona i to od kilku lat. Mieliśmy rekordowy 2019 rok z dużymi przychodami ponad plan. Pamiętamy jednak, że w 2020 roku była pandemia, lockdown i wtedy ogród był przez trzy miesiące nieczynny, przez co nasz przychód wynosił 40 proc., a frekwencja 40 proc. z tego, co było zaplanowane. W 2021 roku było to już 70 proc., a potem to zaczęło rosnąć – mówi agencji Newseria dr Andrzej Kruszewicz, dyrektor Miejskiego Ogrodu Zoologicznego im. Antoniny i Jana Żabińskich w Warszawie. Są wskazówki wynikające z analiz z miesiąca do miesiąca, że możemy pobić zeszłoroczny rekord.

Misją warszawskiego ogrodu zoologicznego jest zintegrowana ochrona przyrody, która dąży do zapewnienia trwałości gatunków. Oparta jest ona na pięciu filarach – hodowli, edukacji, nauce, rehabilitacji i rekreacji. Jak podkreśla dyrektor zoo, stołeczny ogród nie jest nastawiony na komercję. Atrakcyjne dla odwiedzających mogą być stosunkowo niskie ceny biletów wstępu. W okresie wiosenno-letnim, czyli od kwietnia do września, bilet normalny kosztuje 35 zł, z Kartą Warszawiaka 30 zł, a ulgowy – 25 zł (z Kartą Młodego Warszawiaka – 20 zł). W okresie jesienno-zimowym – od października do marca – ceny są jeszcze niższe.

Po sąsiedzku w Łodzi mamy 90 zł. Droższe są bilety w Płocku, a nawet małe ogrody zoologiczne w bardzo zagubionych miejscach też kosztują 50 zł wzwyż. Nasze bilety są tanie, bo taka jest wola miasta. Jesteśmy miejskim ogrodem, a miasto chce, żeby to było łatwo dostępne miejsce. Mamy bardzo rozbudowaną sieć zniżek, bo na przykład w Łodzi nie ma żadnych, a u nas tych zniżek jest bardzo dużo. Dzieci do lat trzech, osoby niepełnosprawne z opiekunem czy emeryci i renciści w pierwszy wtorek każdego miesiąca wchodzą za złotówkę. Przekłada się to na to, że nie przynosimy dochodów miastu, ale miasto wyraźnie mówi, że nie o to chodzi – mówi dr Andrzej Kruszewicz. Mamy 40 hektarów zadbanego parku, gdzie warszawiacy mają spokój i czystość, mogą biwakować. Chronimy też miasto przed smogiem świetlnym, bo warszawskie zoo jest najciemniejszym miejscem w mieście.

Zoo działa w Warszawie od 100 lat. Jego popularność przez pierwszą dekadę z roku na rok szybko rosła, ale zostało to przerwane przez wybuch wojny. W czasie niemieckiej okupacji część najgroźniejszych zwierząt została odstrzelona, część przeznaczono na mięso lub uciekła z ogrodu. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1949 roku nastąpiło jego ponowne otwarcie. Lata 50., pod przewodnictwem Jana Landowskiego, były okresem intensywnych prac, remontu ocalałych pomieszczeń i powstawania nowych obiektów. Teren ogrodu został zelektryfikowany i wyposażony w sieć wodno-kanalizacyjną, wyremontowano również istniejące drogi. W latach 1951–1972 stworzono struktury na wzór nowoczesnych ogrodów zoologicznych.

Oczywiście warszawskie zoo wymaga renowacji. Niektóre budynki są naprawdę stare, były budowane z byle czego w latach 50., więc teraz trzeba je zbudować od nowa. Jest taka tendencja w Europie, żeby nie budować na 100 lat, tylko budować obiekty lekkie i planować je na 30, może 40 lat, ale nie więcej. Dlatego że bardzo zmieniają się wymagania i nasza wiedza na temat zwierząt. W związku z tym trzeba je dostosowywać – wyjaśnia dyrektor ogrodu zoologicznego w Warszawie.

W zoo sukcesywnie prowadzone są prace budowlane, remontowe i modernizacyjne. W 2023 roku oddano do użytku nowy pawilon socjalny – nowoczesny budynek o prostokątnej bryle, w którym znajdują się pomieszczenia biurowe i socjalne, w tym m.in. stołówka, szatnie czy sanitariaty dla sekcji gospodarczej i zarządzającej. Dostosowywane są także budynki dla zwierząt.

Za chwilę oddamy wybieg gepardów powiększony, ze skałą, która będzie ogrzewana. Tam już wszystko jest zainstalowane, tak że to się za chwilę wydarzy i nasze trzy gepardzice będą tam doprowadzane do rozrodu – mówi dr Andrzej Kruszewicz.

Trwa budowa nowego pawilonu, w którym w przyszłym roku zamieszkają pingwiny przylądkowe. Ma on jak najlepiej odzwierciedlać naturalne warunki życia tych ptaków. Centralnym punktem stanie się basen zewnętrzny z wyspą, w którym pingwiny będą mogły pływać i nurkować. Dzięki przeszklonej ścianie basenu odwiedzający będą mogli je obserwować. Na placu budowy zakończyły się roboty rozbiórkowe i powstał już m.in. wykop pod nowy budynek. Do czasu otwarcia nowego pawilonu pingwiny przylądkowe zamieszkały na dawnym wybiegu dla niedźwiedzi polarnych.

Wizualizacje są niezwykle zachęcające. Powstał też pierwszy etap stawu dla żab, bo taki też stworzyliśmy. Musimy znaleźć środki na drugi etap, ale już mamy coś namierzone – wyjaśnia dyrektor warszawskiego zoo.

Obecnie trwają prace także nad powstaniem nowej małpiarni. Będzie ona kilkukrotnie większa niż obecny obiekt i zajmie powierzchnię około 4300 mkw.

Powstanie bardzo nowoczesny obiekt kubaturowy z ekspozycją zwierząt, nie tylko małp, z różnych kontynentów. Jest on na zaawansowanym etapie projektowym. Trochę mniej zaawansowany jest wybieg niedźwiedzi polarnych tuż obok. Nasze niedźwiedzie z Pragi Północ pojechały do Pragi czeskiej, żeby stworzyć miejsce dla wydr, które były obok, i dla pingwinów, bo tam akurat musieliśmy wszystko zburzyć – tłumaczy dr Andrzej Kruszewicz. Kolejny duży i nowoczesny wybieg, który projektujemy, będzie dla niedźwiedzi polarnych. Będzie można je zobaczyć pod wodą. To też będzie ogromna przestrzeń, ale mamy w planie takie punkty, gdzie niedźwiedzie będą co kilka godzin dokarmiane i będą na to czekały, więc będzie duża łatwość zobaczenia tych zwierząt pod wodą.

Jak podkreśla, dziś często słychać skargi od zwiedzających, że w czasie wizyty w zoo nie udało się zobaczyć niektórych zwierząt.

Zwierzęta mają spore wybiegi. Mają budynki, które są albo chłodzone, albo przynajmniej zacienione, i jak chcą, to znikają. To jest ich prawo. Powinniśmy to akceptować i nie mieć do zwierząt o to pretensji – broni ich dyrektor zoo.

Władze Miejskiego Ogrodu Zoologicznego planują również budowę wybiegu afrykańskiego. Będzie to nowy obiekt, który powstanie na terenie obecnego wybiegu żyraf i niezagospodarowanego wzgórza. Jego powierzchnia ma wynieść około 10 tys. mkw. Projekt ma uwzględniać m.in. wymianę ogrodzenia i budowę nowych bram, paśników, poideł oraz stajenek, które będą dostosowane do specyficznych potrzeb zwierząt kopytnych. Centralnym punktem przestrzeni będzie oczko wodne pełniące również funkcję pojnika dla zwierząt. Jednym z kluczowych elementów opracowania będzie taras widokowy w stylu afrykańskim, który umożliwi zwiedzającym podziwianie zwierząt w naturalnym otoczeniu.

Połączymy to z wybiegiem żyraf. Antylopy bongo będą trochę z boku, ale będzie to wybieg wielogatunkowy. Będą zebry Grevy'ego, żyrafy Rothschilda, antylopy, które jeszcze nie są do końca określone. Planujemy też marabuty, ewentualnie strusie afrykańskie – zdradza dr Andrzej Kruszewicz.