Recykling - misja dla każdego! Jak zmniejszyć ilość odpadów i dać im drugie życie?

Każdego roku przeciętny mieszkaniec Polski produkuje około 356 kg odpadów, co łącznie daje ponad 13 milionów ton śmieci rocznie1. W obliczu tych danych staje przed nami ogromne wyzwanie: jak skutecznie zarządzać odpadami i ograniczać ich ilość? Odpowiedzią jest recykling, który pozwala na ponowne wykorzystanie wielu materiałów i zmniejszenie ilości śmieci trafiających na wysypiska.

W ramach programu „Kubusiowi Przyjaciele Natury”, skierowanego do przedszkolaków i uczniów klas I-III, dzieci uczą się, czym jest recykling i jak może pomóc w ochronie środowiska. Dzięki praktycznym działaniom oraz interaktywnym zajęciom, najmłodsi dowiadują się, że ich codzienne decyzje mają ogromny wpływ na stan naszej planety.

Jak długo rozkładają się odpady? Te liczby mogą zaskoczyć!

Nie każdy zdaje sobie sprawę, że odpady pozostawione w środowisku mogą zalegać tam przez setki, a nawet tysiące lat. Oto kilka przykładów:

• ogryzek – od kilku dni, do kilku tygodni,

• gazeta – od kilku tygodni do kilku miesięcy,

• aluminiowa puszka – ok. 200 lat,

• foliowa torebka – 300 do 500 lat,

• plastikowa butelka PET – od 100 do 1000 lat,

• gąbka do naczyń – od 100 do 1000 lat,

• słoik – nawet 4000 lat.

To oznacza, że wiele odpadów, które kiedykolwiek zostały wyprodukowane, wciąż istnieje i będzie zalegać na Ziemi jeszcze przez pokolenia.

Recykling w praktyce: jak poprawnie segregować odpady?

Poprawna segregacja odpadów to kluczowy krok w procesie recyklingu, który pozwala na ich ponowne wykorzystanie i zmniejszenie ilości odpadów trafiających na wysypiska. Choć zasady segregacji wydają się proste, wciąż popełniamy błędy. Oto kilka najczęstszych mitów i faktów dotyczących recyklingu:

• Przeterminowane lekarstwa należy oddawać do aptek.
PRAWDA! W większości aptek znajdują się specjalne pojemniki na leki, które nie mogą być wyrzucane do zwykłego kosza.

• Segregowane opakowania należy opróżniać z resztek jedzenia.
PRAWDA! Opakowania powinny być opróżnione przed wyrzuceniem, ale nie trzeba ich dokładnie myć. Zostaną oczyszczone w dalszym procesie przetwarzania.

• Tak zwane „kartony” po mleku i sokach powinny trafić do żółtego kosza na plastik i metal.
PRAWDA! Kartony po mleku i sokach zawierają warstwę folii i aluminium, dlatego należy je wyrzucać do żółtego pojemnika. Częstym błędem jest wrzucanie ich do papieru lub odpadów zmieszanych.

• Paragony należy wyrzucać do odpadów zmieszanych.
PRAWDA! Papier termiczny, z którego wykonane są paragony, nie nadaje się do recyklingu.

• Butelki po oliwie i słoiki po majonezie można wyrzucać do zielonego pojemnika na szkło.
PRAWDA! To szkło opakowaniowe, które można poddać recyklingowi. Nie ma potrzeby ich dodatkowego mycia.

• Stłuczony kubek lub szklankę wrzucamy do pojemnika na szkło (zielonego).
FAŁSZ! Ceramika i szkło stołowe powinny trafić do odpadów zmieszanych (czarny pojemnik), podobnie jak lustra czy znicze. Mają inną temperaturę topnienia niż szkło opakowaniowe, co utrudnia ich recykling.

• Należy usuwać etykiety ze słoików i butelek szklanych przed wyrzuceniem.
FAŁSZ! Nie jest to konieczne. Etykiety są usuwane w procesie recyklingu.

• Resztki mięsne oraz zużyty koci żwirek należy wyrzucać do odpadów BIO.
FAŁSZ! Do pojemnika BIO trafiają jedynie resztki roślinne, takie jak trawa, liście, obierki i drewno. Mięso, kości i zwierzęce odchody powinny znaleźć się w odpadach zmieszanych.

• Odpady BIO można wyrzucać w workach foliowych.
FAŁSZ! Folia zanieczyszcza kompost, dlatego odpady BIO powinny być wyrzucane luzem do brązowego pojemnika.

• Baterie, elektroodpady, żarówki, puszki po farbach oraz odpady wielkogabarytowe można wyrzucać do domowego kosza.
FAŁSZ! Tego rodzaju odpady należy oddawać do PSZOK-ów (Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych) lub do specjalnych punktów zbiórki, np. w sklepach i aptekach.

• Karton po pizzy powinien trafić do niebieskiego pojemnika na papier.
FAŁSZ! Zatłuszczony karton po pizzy nie nadaje się do recyklingu i powinien trafić do odpadów zmieszanych. Jeśli jednak wieczko pudełka jest czyste, można je oddzielić i wyrzucić do pojemnika na papier.

Eksperci radzą: jak ograniczyć produkcję odpadów?

Choć recykling jest kluczowym elementem gospodarki obiegu zamkniętego, jeszcze ważniejsze jest zapobieganie powstawaniu odpadów u źródła. Każdy z nas może podejmować świadome decyzje zakupowe i konsumenckie, które realnie przyczyniają się do zmniejszenia ilości odpadów. Wybieranie produktów bez zbędnych opakowań oraz stosowanie wielorazowych alternatyw to podstawowe kroki w kierunku zrównoważonego stylu życia. Działania te mają bezpośredni wpływ na środowisko, a ich skala rośnie z każdą osobą, która zdecyduje się je wdrożyć – mówi Michał Purol, Dyrektor ds. rozwoju UNEP/GRID-Warszawa.

Jak to zrobić w praktyce?

• Kupuj mniej – zastanów się, czy naprawdę potrzebujesz nowego produktu. Minimalizm nie tylko pomaga ograniczyć ilość odpadów, ale też sprzyja bardziej odpowiedzialnej konsumpcji.

• Wybieraj rzeczy wielokrotnego użytku – butelki, torby, lunchboxy czy bawełniane waciki do demakijażu to tylko niektóre z produktów, które mogą zastąpić jednorazowe odpowiedniki.

• Naprawiaj zamiast wyrzucać – zamiast kupować nową rzecz, spróbuj ją naprawić lub przerobić. Wiele firm oferuje obecnie usługi renowacji i naprawy, a internet obfituje w poradniki DIY.

• Unikaj jednorazowych opakowań – wybieraj produkty na wagę i bez zbędnego plastiku. Korzystaj z własnych pojemników i wielorazowych siatek na zakupy.

Gdyby każdy z 37 milionów Polaków wprowadził choć jedną małą zmianę, skala pozytywnego wpływu na środowisko byłaby ogromna. Dlatego tak ważne są programy edukacyjne, takie jak Kubusiowi Przyjaciele Natury, które już od najmłodszych lat uczą dzieci świadomych wyborów. To właśnie edukacja ekologiczna jest kluczowa dla kształtowania nawyków przyszłych pokoleń – podkreśla Aneta Stawicka, Dyrektor ds. edukacji i marketingu,
Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań S.A.

Każdy może być przyjacielem natury

Dbanie o planetę to nie tylko obowiązek, ale i świetna zabawa – zwłaszcza dla najmłodszych. Program „Kubusiowi Przyjaciele Natury” udowadnia, że edukacja ekologiczna może być angażująca i pełna inspirujących działań. Więcej informacji na temat ekologicznych działań znajdziesz na stronie: https://przyjacielenatury.pl/.


<sup>(1)https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-w-2023-roku,12,7.html


O programie
„Kubusiowi Przyjaciele Natury” to największy ogólnopolski program edukacyjny o ekologii skierowany do dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Organizowany jest przez markę Kubuś we współpracy z ekspertami. Materiały do lekcji dla najmłodszych powstały we współpracy z UNEP/GRID-Warszawa.  W programie wzięło udział już ponad 10 milionów dzieci w całej Polsce. W tym roku, po raz 17., przedszkolaki i uczniowie szkół podstawowych będą uczestniczyć w zajęciach tematycznych, które pomogą im zrozumieć, jak dbać o środowisko, wprowadza w podstawy ekologii, zachęcą do jedzenia owoców i warzyw oraz pokażą, jakie znaczenie dla zdrowia ma aktywność fizyczna. Zapisy: https://przyjacielenatury.pl/.</sup>